COVİD-19 SALGINININ TÜM ÜLKEYİ ETKİLEMESİ NEDENİYLE İŞ GÜVENLİĞİ İÇİN ZORUNLU FAALİYETLER DIŞINDA TÜM MADEN İŞLETMELERİNDE ÜRETİM DURDURULMALIDIR

TEKRARLIYORUZ!...
COVİD-19 SALGINININ TÜM ÜLKEYİ ETKİLEMESİ NEDENİYLE
İŞ GÜVENLİĞİ İÇİN ZORUNLU FAALİYETLER DIŞINDA
TÜM MADEN İŞLETMELERİNDE ÜRETİM DURDURULMALIDIR

 Dünya Sağlık Örgütü; 12 Mart 2020 tarihinde “SARS-CoV-2” virüsünün neden olduğu “COVID-19” hastalığını “pandemi” (küresel salgın) olarak ilan etmiş, salgın tüm ülkelere yayılmış ve ölümlere neden olmuştur.

Gelinen süreçte 4 Nisan 2020 itibariyle resmi verilere göre küresel salgın 205 ülkeye yayılmış 1.196.944’den fazla insana bulaşmış ve 64.580 kişinin ölümüne neden olmuştur. İlk vakanın 10 Mart 2020 tarihinde görüldüğü ülkemizde salgın hastalık 26 gün içerisinde 23.934 kişiye bulaşırken, 501 kişinin ölümüne neden olmuştur. Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan açıklamalara göre ülkemizin tamamında görülen salgın ne yazık ki başta Zonguldak olmak üzere madenciliğin yapıldığı il ve ilçelere de yayılmış ve maden işçilerini de etkilemeye başlamıştır.

Zonguldak’ta 4 Nisan 2020 tarihi itibariyle vaka sayısı 197’ye ulaşırken, illerdeki vaka ve ölüm oranları nüfusa oranlandığında Zonguldak’ın ülke genelinde ilk sıralarda olduğu açıkça görülecektir.  Covid-19 salgınına karşı alınan önlemler kapsamında 30 büyükşehir ile birlikte Zonguldak’a da giriş ve çıkışlar yasaklanmıştır. Salgın ile mücadele kapsamında geçte olsa TTK’nın üretime geçici bir süre ara vermesinden sonra, TTK’ya ait rödövanslı sahalarda da aynı şekilde üretim durdurulmuştur.

Dünya örnekleri de maden emekçilerini büyük risk altında olduğunu göstermektedir. Belçika’nın Limburg bölgesinde Covid-19 tedavisi görenlerin çoğunluğu 60-65 yaşları arasındaki emekli maden işçisi Türkiyeli göçmenlerden oluşmaktadır. Alınan bu önlemler ve yaşanan örnekler salgının, maden emekçilerini olumsuz olarak nasıl etkilediğini açıkça ortaya koymaktadır.

Taş ve kömür tozlarının mevcut olduğu, başta yeraltı maden işletmeleri olmak üzere tüm maden işletmelerinde çalışan maden işçilerinde meslek hastalığı olarak “pnömokonyoz” ve “silikosiz” görülme oranının yüksek olduğu bilinmektedir. Bunun yanı sıra yeterli önlemlerin alınmamış olduğu ortamlarda uzun süre çalışmış olan işçilerde farklı solunum yolu hastalıkları ile de karşılaşılabilmektedir. Bu nedenle hem maden işletmelerinde uzun süredir çalışan işçiler, hem de bu işletmelerden emekli olan işçiler Covid-19 hastalığına karşı öncelikli risk gruplarının başında yer almaktadır.

Sadece beş gün önce yaptığımız açıklama ile bugünkü durum kıyaslandığında vakaların ve ölümlerin artarak devam ettiği kolaylıkla görülebilir. Bugüne kadar Zonguldak ili haricinde sadece bir maden işletmesi zorunlu işler dışında üretimi geçici olarak durdurduğunu kamuoyu ile paylaşmıştır. Ancak ülkemizin pek çok yerinde başta yeraltı maden işletmeleri olmak üzere binlerce maden emekçisinin çalıştığı maden işletmelerinde sadece hijyenik sağlık önlemleri alınarak üretime devam edilmektedir.

Salgın konusunda yaşanacak sorunlara ilişkin olarak resmi makamlar tarafından sosyal mesafenin korunmasının mümkün olmadığı, toplum sağlığını olumsuz olarak etkileyebilecek sektörlerde işyerleri kapatılmıştır. Ancak başta yeraltı madenleri olmak üzere sosyal mesafenin korunmasının mümkün olmadığı madencilik sektöründe Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından benzer bir karar alınmamıştır.

Salgının ülkemizdeki ve madenciliğin yapıldığı il ve ilçelerdeki artışı ile maden emekçilerinin taşıdığı mesleki sağlık riskleri de dikkate alındığında daha önceki açıklamalarımızda da belirtmiş olduğumuz üzere başta yeraltı maden işletmeleri olmak üzere tüm maden işletmelerinde üretim acilen durdurulmalı ve bu işletmelerde sadece güvenlik nedeniyle zorunlu faaliyetlere karantina şartları altında izin verilmelidir.

Bu süreçte Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri ve 3213 sayılı maden kanununda yapılan son değişiklik ile işverenlere sağlanan destek maden emekçilerine de verilmeli ve işçilerin iş güvenceleri korunarak ücretlerinin kesintisiz bir şekilde ödenmesi sağlanmalıdır.

Sağlık Bakanlığı, Bilim Kurulu, TTB ve Sendikalar tarafından belirlenmiş olan tüm sağlık önlemleri siyasi onaya sunulmaksızın acilen uygulanmalı ve işletmelerde çalışanların sağlık taramaları yapılarak riskli görülenler gözetim altına alınmalıdır.

Kamu kuruluşu niteliğinde bir meslek kuruluşu olan TMMOB Maden Mühendisleri Odası olarak kamusal hizmet sorumluluğumuz gereği Covid-19 salgınına karşı daha önce sunduğumuz görüş ve önerilerimizi kamuoyu ile bir kez daha paylaşıyor, Zonguldak ve Limburg’da olduğu gibi madenciliğin yoğun olarak yapıldığı il ve ilçelerde Covid-19 salgınının neden olacağı vakaların ve ölümlerin yaşanmaması için Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığını gerekli önlemleri almaya, sorumlu davranmaya ve göreve davet ediyoruz.

Saygılarımızla,

TMMOB Maden Mühendisleri Odası
Yönetim Kurulu
5 Nisan 2020, Ankara