MÜHENDİSLİK BİLİM VE TEKNİĞİNE UYULMADIĞI SÜRECE İŞ KAZALARI VE CİNAYETLERİ DEVAM EDECEKTİR.

Orman ve Su İşleri Bakanlığı, DSİ Genel Müdürlüğü tarafından özel sektör vasıtasıyla yaptırılan Silvan Barajı Sulama Tüneli`nin açılması çalışmaları yürütülmekte iken, 21 Nisan 2015 tarihinde saat 10:00 sıralarında metan gazı patlaması meydana gelmiş ve patlama sonucu 2`si ağır olmak üzere toplam 10 işçi yaralanmıştır. Yaralılardan 8`i Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde ayakta tedavi edilmiş olup, 2 ağır yaralı Ankara`da bulunan GATA ve Numune Hastanelerine sevk edilmiştir.

Olayın meydana gelmesi ile birlikte TMMOB Maden Mühendisleri Odası Diyarbakır Şubesi yöneticilerimiz olay mahalline intikal etmiş olup yaptıkları incelemeler ve görüşmelerden sonra yapılan tespitler aşağıda belirtilmiştir.

-Olay Orman ve Su İşleri Bakanlığı DSİ Genel Müdürlüğü, 10. Bölge Müdürlüğü tarafından özel sektöre yaptırılmakta olan Silvan Barajı Sulama İnşaatında meydana gelmiştir.

-Olayın meydana geldiği sulama tüneli 10.500 metreye tamamlanacak olup kaza 4670. metrede meydana gelmiştir.

-Sulama tüneli kalker ve bitümlü şist formasyonları içerisinde yapılmakta olup olayın meydana geldiği 4670. metrede çalışılan formasyon ise bitümlü şist formasyonudur.

-Sulama tüneli inşası sırasında kazı işlemleri TBM ile yapılmakta olup çıkarılan pasa yine TBM`e bağlı bant sistemi ile dışarı atılmaktadır.

-Sulama tünelinin tahkimatı ise tünel dışında hazırlanan segmentler vasıtasıyla yapılmaktadır.

-İşyerinde 24 saatlik sürede 2 vardiya halinde çalışılmakta olup her vardiyada tünel içerisinde 35 işçi çalışmaktadır.

-Kaza TBM tarafında kazı yapıldığı sırada daha önceden iş güvenliği uzmanı tarafından önlem olarak TBM`e bağlanmış olan gaz ölçüm cihazlarının alarm vermesinin akabinde meydana gelmiş olup o sırada tünel içerisinde bulunan 35 kişiden 10`unun yanarak yaralanması şeklinde meydana gelmiştir.

-Kazadan sonra olay yerinde incelemeler yapılmak istendiği sırada patlama sonucunda oluşan CO gazı ile bitümlü şist formasyonundan açığa çıkan CH4 gazı nedeniyle tünelin içerisine girilememiştir. Daha sonra olay yerine gaz ölçüm cihazları getirilmiş olmasına rağmen bu cihazları kullanma ehliyetine sahip personel ve donanım olmadığı için olayın üzerinden dört gün geçmesine rağmen tünelin girişinden ancak 135. metresine kadar girilebilmiş, olay mahalline ulaşılamamıştır.

Yapılan tespitlerden de anlaşılacağı üzere;

Olay TBM tarafından bitümlü şist formasyonunda yapılan kazı sırasında açığa çıkan metan gazının patlama konsantrasyonuna ulaşması ve bu sırada muhtemelen TBM`in çalışması sırasında artan ısı veya çıkan kıvılcım nedeniyle meydana gelmiştir. Bu tip kazalar maden mühendisliği bilim ve tekniği kapsamında gerekli gaz ölçümlerinin zamanında yapılarak değerlendirilmesi sonucu oluşturulacak uygun bir havalandırma sistemi ile kolaylıkla önlenebilir nitelikteki kazalardır.

Olay madencilik hizmetlerinin hazırlık aşamasında yapılmakta olan galeri açma işlemleri ile bire bir aynı olup buna benzer örnekler İstanbul, Bursa ve Tokat illerinde yapılmış olan benzeri inşaatlarda da yaşanmış olmakla birlikte işverenlerin kendilerinin belirlemiş olduğu maden mühendislerinden veya Odamız aracılığı ile üyelerimizden almış olduğu hizmetler vasıtasıyla patlama aşamasına gelmeden engellenmiştir.

Ancak Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ile Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından ihale edilmekte olan benzeri işlerin şartnamelerinde zorunlu olarak istihdam edilmesi gerekli personel arasında Maden Mühendisleri bulunmamaktadır. Bu yanlışlık Odamız tarafından ilgili Genel Müdürlüklere ve Bakanlıklara defalarca kez bildirilmiş olmasına rağmen hala düzeltilmemiştir. 

Defalarca söyledik, bir kez daha söylüyoruz.

Eğitimleri sırasında tünel inşaatları için gerekli olan jeoloji, hidrojeoloji, sondaj, zemin ve kaya mekaniği bilgilerinin tamamını almakta olan maden mühendisleri bu konulara ek olarak böylesine büyük ve kapsamlı inşaatlarda gerekli olan iş güvenliği ile zararlı ve tehlikeli gazlar ile mücadelenin konusu olan havalandırma eğitimi de almaktadırlar. Maden Mühendisleri bununla birlikte çalışmış oldukları işyerlerinde almış oldukları tahlisiye (acil kurtarma) eğitimleri de almaktadırlar.

DSİ ve KGM tarafından Silvan Barajı Sulama Tüneli vb. işlerde açılan ihalelerde maden mühendisleri derhal zorunlu personel olarak kabul edilmelidir. Aksi taktirde meydana gelebilecek ölümlerden bu Kurumlar ile bağlı oldukları Bakanlıklar sorumlu olacaktır.

Olayın meydana geldiği sırada tünelin içerisinde 35 kişi olup Soma ve Ermenek`ten sonra yeni bir facia yaşanmaması üzüntümüzü hafifletmiştir. Kazalılara acil şifalar dileklerimizi sunarız.

Saygılarımızla;

TMMOB Maden Mühendisleri Odası
Yönetim Kurulu
24 Nisan 2015, Ankara