TÜRKİYE KÖMÜR İŞLETMELERİ PLANSIZCA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ VE CİDDİ KAMU ZARARLARINA NEDEN OLAN RUHSAT DEVRİ, RUHSAT SATIŞI VE RÖDÖVANS GİBİ ÖZELLEŞTİRME YÖNTEMLERİNE DERHAL SON VERMELİDİR!!

TÜRKİYE KÖMÜR İŞLETMELERİ PLANSIZCA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ VE CİDDİ KAMU ZARARLARINA NEDEN OLAN RUHSAT DEVRİ, RUHSAT SATIŞI VE RÖDÖVANS GİBİ ÖZELLEŞTİRME YÖNTEMLERİNE DERHAL SON VERMELİDİR!!

 

Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu (TKİ) web sitesinden yapılan ihale duyurularında , Çorum ili Dodurga ilçesi dahilindeki yaklaşık 7 milyon ton  ve  Edirne ili sınırları içerisindeki yaklaşık 21 milyon ton rezervli sahaların “Ruhsat Satış Yolu İle Devri” ni kapsayan ihalelerin 26-27 Mart 2025 tarihinde gerçekleştirileceği belirtilmiştir.

Geçtiğimiz günlerde, yine ruhsat hukuku TKİ’ye ait olan Çanakkale ili Çan ilçesi sınırlarında bulunan  27645 sicil numaralı sahanın ruhsatı ve işletme hakkı bir firmaya devredilmiştir.

Soma’da, Tunçbilek’te de ruhsat hukuku TKİ’ye ait olan birçok ruhsat Yeni Anadolu Madencilik A.Ş. (YAMAŞ) ve Kömür İşletmeleri A.Ş. (KİAŞ) gibi kurum iştiraklerinin avantajlı olarak sahaları rödövanslı olarak alma imkanından faydalanılarak iştirakler üzerinden 3.şahıslara ve  firmalara rödövans ile devredilerek veya ruhsat devri yapılarak özelleştirme süreci gerçekleştirilmiştir. Ancak yapılan satışların hangi şartlarda, hangi ücretle ve kimlere satıldığının kamuoyu ile paylaşılması bir yana adeta gizlenmektedir.

Halbuki, Kurumun Rödövans Yönetmeliği’nin 35.maddesinde ‘ Sahayla ilgili rezerv, kalorifik ve kimyasal özellikler, jeolojik-hidrojeolojik koşullar, üretim ve pazar koşulları, sosyoekonomik şartlar dikkate alınarak Kurum tarafından yapılan değerlendirmeler sonucunda Kurum tarafından işletilemeyecek sahalar rödövans yöntemiyle işlettirilir.’ denilmektedir.

Ancak aldığımız duyumlar  uygulamada, Kurum tarafından işletilmesinin ekonomik olduğu yönünde hiçbir şüphe bulunmayan sahalar bile KİAŞ VE YAMAŞ gibi iştirakler üzerinden firmalara rödövans sözleşmesi veya ruhsat devri yapılarak özelleştirilmiştir.

Kurumun 35.madde kapsamında gerçekleştirdiği ruhsat devri veya rödövans sözleşmeleriyle ilgili ilgili maddedeki şartların oluşup oluşmadığı ile ilgili kamuoyu, ilgili kuruluşlar ve  meslek odaları  bilgilendirilmelidir. Rödövans sözleşmelerinin ve ruhsat devri süreçlerinin Kamu İhale Kanunu kapsamında olmaması nedeniyle kamusal denetimden uzak olması göz önünde bulundurulduğunda, kamuoyunun ruhsat sahalarının tüm ayrıntılarıyla ilgili  bilgilendirilmesi şeffaflık açısından son derece önemli bir husus olacaktır.

Ruhsat devri ve rödövans gibi yöntemlerle kamu zararına neden olacak uygulamalara son verilmesi hususunda yetkilileri uyarıyoruz!!

-Halkımızın olan madenlerin değerlendirilmesinde kamu zararı oluşturan ruhsat devri, rödövans gibi tüm özelleştirme uygulamalarına derhal  son verilmelidir.

-Kömür havzaları bir bütün olarak değerlendirilmeli, havza madenciliği esaslarına göre Kurumun kendi öz kaynaklarıyla üretim yapabildiği bir sistem hayata geçirilmelidir.

- Mevcut yapılarıyla KİAŞ VE YAMAŞ gibi TKİ iştiraklerinin, TKİ ruhsat sahalarını ihalesiz olarak alarak 3.şahıslara, firmalara devretmesine olanak sağlayan sistem, ilgili yönetmelik ve yönergelerde değişiklik yapılarak sona erdirilmeli, madencilik bilim ve tekniği açısından gerekli ve yeterli teknik çalışmalar yapılarak kamu işletmeciliğini esas alan bir anlayışla madenler işletilmeli ve işletme aşamasında talep edilen bilgi ve veriler şeffaf bir şekilde kamuoyu ile paylaşılmalıdır.

Saygılarımızla,

TMMOB Maden Mühendisleri Odası

Yönetim Kurulu

13 Mart 2025, Ankara