10 bini aşkın maden ocağının denetimi 3 mühendise emanet!

Bursa‘da 19 maden işçisine mezar olan maden kazasında ihmaller zinciri 2006 yılında başladı. Lisansı dolduktan sonra eksikleri nedeniyle üretime ara verilmesi gerektiğini bildiren bakanlık raporunun ardından yeniden üretim izninin ‘teknik denetim yapılmadan‘ verildiği ortaya çıktı.

Bursa‘nın Mustafakemalpaşa ilçesinde, 19 kişinin ölümü ile sonuçlanan maden kazasının, göz göre göre geldiği, artık iyice açığa çıktı. Bu kazada hem maden ocağı sahibinin, hem de devletin, özellikle yeterince denetim yapmadığı için, ciddi ihmalleri bulunuyor. Referans‘ın elde ettiği rapor ve ulaştığı bilgiler bu ihmalleri iyice açığa çıkartıyor. 2006 yılı sonunda görülen eksiklikler nedeniyle üretimine ara verilen maden ocağına yeniden üretim izni verildiği ama bu yapılırken, sahada denetim yapılmadığı iddia ediliyor. Yani eksikliklerin tamamlandığı sadece maden ocağı sahibinin beyanına dayanılarak kabul edilmiş, gerçekten bu eksikliklerin giderilip giderilmediği yerinde kontrol edilmemiş. Masa başında memurlar tarafından verilen "eksiklikler tamamlandı" raporu üzerine maden ocağı yeniden üretime geçmiş. Dolayısıyla devlet maden ocağına giderek yerinde saptadığı eksiklikler üzerine kapattığı maden ocağını, bu eksiklikler aslında giderilmediği halde, yeniden üretim izni vermiş ve ardından 19 işçinin hayatını kaybettiği bu büyük facia gelmiş.

Masa başı raporlar verildi

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından yeniden üretime izin veren kararda, eksiklikler tamamlandı denilmesine baz olacak, olması gereken yerinde teknik inceleme raporu ise bulunmuyor. Hâlbuki 2006 yılsonunda alınan aynı maden ocağındaki üretimin durdurulması kararının ekinde bu sahada yapılan denetim ve tetkik raporu bulunuyor. Aslında yerine gitmeden sahada inceleme yapmadan yeniden üretime izin verilemeyeceği ortada. Ancak buna rağmen çok sayıda benzer raporda yine yerinde denetim yapılmadan, masa başında "eksiklikler tamamlandı" raporlarının verildiği söyleniyor. Bilgi veren yetkililer, denetim işlerini yürüten genel müdürlük bünyesinde, sadece 3 tane "yeraltı mühendisi" bulunduğunu, tüm yeraltındaki maden ocaklarının bu 3 kişi tarafından denetlendiğini, dolayısıyla normal çalışma ortamında bir yeraltı maden sahasına ancak 5 yılda bir denetim elemanı gidebildiğini söylüyorlar. Bu durum ise ihmalin başka bir unsuru...    

Teknik rapor yok

Yanı sıra adı geçen maden ocağında saptanan eksikler ve bunların giderilip giderilmediğini kontrol için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı‘na yazı yazılıp, işçi sağlığını tehlikeye düşürecek şartların var olup olmadığının kontrol edilmesi gerekirken, bu yönde de talepte bulunulmadığı anlaşılıyor. Faciaya sahne olan maden ocağı için 1986 yılında 20 yıllığına lisans verilmiş. Lisans süresi 2006 yılında bitmiş ama maden ocağı sahipleri işe devam etmek yani lisans süresini uzatmak istemiş. Lisans süresini uzatmak için yapılan denetimlerde, 2006 yılı sonunda ciddi eksikler bulunup, bir rapora bağlanmış. Ancak Bakanlık bu eksikliklerin 6 ay içerisinde tamamlanması ve ardından faaliyete bu şartla devam etmesine karar vermiş ve lisans temdit edilmiş. Başka bir deyişle eksikliklere rağmen faaliyetine devam hakkı verilmiş ama 6 ay içinde de eksiklerin tamamlanması istenmiş. Bu süre bitince bakanlık tarafından düzenlenen denetim raporlarında ise "eksikliklerin tamamladığı" yazılıyor. Ancak bu raporda yerinde yani sahada eksikliklerin gerçekten giderilip giderilmediğini gösteren teknik rapor ise bulunamıyor.

15.12.2009 | Erdal Sağlam