8. DELME PATLATMA SEMPOZYUMU SONUÇ BİLDİRGESİ

TMMOB Maden Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi`nin düzenlediği 8. Delme Patlatma Sempozyumu, 19-20 Kasım 2015 tarihlerinde İstanbul‘da gerçekleştirilmiştir. 250 delegenin katıldığı Sempozyumda 37 adet sözlü sunum ve 11 adet poster sunum olmak üzere toplam 48 adet bildiri sunulmuş ve tartışılmıştır. Sempozyumda ayrıca sektördeki teknolojik gelişmelerin paylaşıldığı ve 14 firmanın katıldığı bir sergi de yer almıştır.

Gelişmekte olan ülkemizde, madencilik yatırımlarının hız kazanması, büyüyen şehirleşmelere bağlı olarak kentsel dönüşüm ve altyapı çalışmaları, ulaşım sektörünün hızla gelişmesi, enerji ihtiyacının karşılanması amacı ile yapılan enerji yatırımları delme-patlatma sektörü açısından ülkemizi bir çekim merkezi haline dönüştürmüştür. Bu dönüşümle birlikte sektörümüz açısından çözüm bekleyen bazı konular da vardır:
Patlayıcı madde sektörünün gelişme eğiliminin hızla artarak devam ettiği dikkate alındığında, yapısal ve mevzuat yönünden sorunlar yaşaması da beklenen bir durumdur. Uzun yıllardır bazı maddeleri değiştirilerek uygulanan tüzüğün, sektördeki gelişmelere ve günün koşullarına yanıt verememesi sonucu yeni bir mevzuatın oluşturulması kaçınılmaz olmuştur. Mühendislik bilim ve tekniği ışığında, AB mevzuatı ve normlarını da dikkate alan bir Kanunun hazırlanması ve yürürlüğe girmesi tüm sektörün ve ülkemizin yararına olacaktır. Ayrıca, patlatma kaynaklı titreşimler, gürültü ve hava şoku standardı açısından, ülkemiz gerçekleri olan yapı stoğu çeşitliliği gözetilmeksizin hazırlanmış olan ve "Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi" Yönetmeliğinde titreşimle ilgili verilen tanımlama yetersiz kalmaktadır. Aynı yönetmelikte patlatma kaynaklı gürültü ve hava şokuna ait bir tanımlama da bulunmamaktadır. Patlayıcı sevkiyatı, ADR ve SRC belgeleri konularının yasal düzenlemelerle yeniden ele alınması gerekmektedir. Boru hattı gibi tesis ve yapılar yakınında yapılacak patlatmalarla ilgili titreşim açısından bir standart bulunmamaktadır.

Bu konuda Maden Mühendisleri Odası olarak gereken katkıyı koyacağımızın bilinmesini isteriz.
Sektörde ölümlü ve yaralanmalı kazalar ne yazık ki yaşanmaya devam etmektedir. Bunun pek çok nedeni bulunmaktadır. Bunların başında; uygun ve yasal olmayan patlayıcı madde kullanımı, maden mühendisi istihdamının yeterli olmayışı, çalışanların eğitimsizliği, mevzuatlardaki eksiklikler, planlama ve denetim noksanlığı gelmektedir. Bilinçsiz çalışma ve yeterli denetim yapılamaması sonucu; ölümlü ve yaralanmalı iş kazalarının yanı sıra, kaynak kaybına ve çevreye olumsuz etkilere de yol açılmaktadır. Bu nedenlerle, patlayıcı madde ile ilgili kullanma dahil her türlü işte çalışan kişilerin eğitimi büyük önem taşıdığından Odamızca; Delme-Patlatma Sempozyumlarının yanı sıra, maden mühendislerine yönelik Delme-Patlatma Eğitimleri, Emniyet Genel Müdürlüğünün sınav dönemlerinden önce ateşleyici belgesi almak isteyenlere yönelik eğitimler düzenlenmektedir. Bu eğitimin yasal dayanağa kavuşturulması önemli ve kaçınılmaz bir gerekliliktir. Ayrıca ateşleyici belgesine sahip olanların bilgilerini tazelemek, yeni gelişmelerden haberdar olmak adına periyodik aralıklarla eğitime tabii tutulmaları gerekmektedir.

Üniversitelerimizin maden mühendisliği bölümlerinin eğitim programlarında, delme - patlatma ve patlayıcı teknolojisindeki yeniliklerin daha fazla yer alması çok önemlidir. Son gelişmelerin de aktarıldığı ders müfredatlarının tüm maden mühendisliği bölümlerinde okutulması ve maden mühendislerinin bu doğrultuda yetiştirilmesi ülkemiz ve sektör için faydalı olacaktır.

Sektörün, patlayıcı madde depoları yapım ve kullanım izinleri alımında yaşanan ve çözüm bekleyen ciddi sorunları bulunmaktadır. Sektörün yaşadığı sorunların çözümü için acilen çalışma başlatılmalıdır. Bu çalışmada sektörün ve Odamızın görüşlerinin alınması ve değerlendirilmesi tüm tarafların yararına olacaktır.

"Tekel dışı bırakılan patlayıcı maddelerle av malzemesi ve benzerlerinin üretimi, ithali, taşınması, saklanması, depolanması, satışı, kullanılması, yok edilmesi, denetlenmesi usul ve esaslarına ilişkin tüzük" günün koşullarına göre yeniden düzenlenmelidir.

Patlatma işlemlerinin yapıldığı baraj, tünel, metro, yol yapımı, temel kazısı, patlayıcı ile yapı yıkımı vb. gibi tüm işyerlerinde maden mühendisi çalıştırma zorunluluğu getirilmelidir.

Patlayıcı madde kapasite raporunun, aldığı eğitim gereği maden mühendislerince hazırlanması zorunluluğunun yer alması sağlanmalıdır.

Her tür patlatma işlemleri mutlaka maden mühendisi denetiminde yapılmalıdır. Bu konu mevzuatta yer almalıdır. Patlatma işlemlerinin her aşamasında mühendislik bilim ve tekniğinin uygulanması yaşanacak sorunların çözümünü kolaylaştıracaktır.

Ateşleyici yetki belgesi sınavına girecek kişiler için, Maden Mühendisleri Odası tarafından düzenlenecek eğitime katılma zorunluluğunun mevzuata konulması ve "Ateşleyici Yetki Belgesi" sınavlarının bir protokol çerçevesinde ya da mevzuat değişikliğiyle Odamız ile birlikte yapılması uygun olacaktır. Eğitimlerin Odamız tarafından verilmesi, sektörde yaşanacak iş kazalarının azalmasına katkıda bulunacaktır. Bu konular mevzuatta net olarak belirtilmelidir.

Patlayıcı madde depolarının denetimlerinde, işçi sağlığı ve iş güvenliği koşullarının sağlanması için mutlaka maden mühendisinin bulundurulması mevzuatta yer almalıdır.

Her işletmede, iş güvenliği mühendisi olarak konusunda uzman maden mühendislerinin çalıştırılması özellikle iş kazalarının önlenmesi açısından çok önemlidir.

Sektörle ilgili problemlerin çözümü, denetimi ve araştırma geliştirme çalışmaları yapmak üzere bir Enstitü kurulması gerekmektedir.

Kamuoyunun bilgisine sunarız.

TMMOB
Maden Mühendisleri Odası
Yönetim Kurulu
20 Kasım 2015, İstanbul