Afşin-Elbistan'daki Kömür Sahasında Yaşanan Kaymalar, Söylüyoruz Dinlemiyorlar! Yazıyoruz Okumuyorlar!

Afşin-Elbistan'daki Kömür Sahasında Yaşanan Kaymalar

Söylüyoruz Dinlemiyorlar!

Yazıyoruz Okumuyorlar!

Bilindiği üzere, 6 ve 10 Şubat 2011 tarihlerinde Afşin-Elbistan B Termik Santrali'nin kömür ihtiyacının karşılandığı Çöllolar Kömür İşletmesi'ndeki ocakta yaşanan iki ayrı toprak kaymasında yaklaşık 50 milyon ton toprağın altında kalan 11 çalışan hayatını kaybetmiş, ne yazık ki ölen çalışanlardan sadece 2’sinin cenazelerine ulaşılabilmiştir. Bu üzücü olay, Türkiye'deki madencilik sektöründe yaşanan ihmallerin ve iş güvenliği eksikliklerinin acı bir sonucudur.

20 Eylül 2024 tarihinde yine Afşin-Elbistan’da benzer bir olay, Çelikler Holding bünyesinde bulunan Afşin-Elbistan A ve kamunun işlettiği Afşin-Elbistan B Termik Santrali'ne kömür sağlayan Kışlaköy Kömür Sahası'nın döküm sahasında meydana gelmiştir. Çelikler Holding'e bağlı Afşin-Elbistan Linyitleri İşletme Müdürlüğü'nde gerçekleşen kaymada, ilk belirlemelere göre işçilerin toprak altında kalmadığı tespit edilmişse de 3 iş makinesi ve bant sistemlerinin toprak altında kaldığı, kayma riskinin devam ettiği bildirilmektedir.

Buradaki temel sorun, 2011 yılında Çöllolar Kömür Sahası'nda yaşanan büyük toprak kaymasının ardından kömür üretiminin durmasıyla başlamıştır. Çöllolar sahasından kömür temin edilememesi üzerine, Afşin-Elbistan A Termik Santrali’nin kömür ihtiyacı karşılanmak zorunda kalınmış, bu da şirket, normalde sadece bir santrale yetecek kömür üretimi için projelendirilmişken, iki santrala kömür temin etmeye çalışmakta, bu durum dekapaj işlemlerinin daha hızlı yapılmasına neden olmaktadır. Sonuç olarak, bu süreç iş güvenliği standartlarından taviz verilmesine yol açmıştır.

Odamız tarafından hazırlanan ve 2010-2020 yıllarını kapsayan Madencilikte Yaşanan İş Kazaları Raporu'nda, Afşin-Elbistan bölgesinde gelecekte de iş kazalarının yaşanabileceğine dair uyarılarda bulunulmuş ve şev kaymalarının ciddi bir risk oluşturduğu belirtilmiştir. Raporda, "Yakın geçmişte büyük bir maden faciasının yaşandığı Afşin-Elbistan kömür sahasında, özellikle yeraltı sularına karşı gerekli ve yeterli önlemler alınmazsa, yakın gelecekte yeni bir facia yaşanabilir" ifadesine yer verilmiştir.

Raporumuzda ki bu tespitin en önemli ve temel dayanağı madencilik bilim ve tekniğidir. Ancak olayın meydana gelmesinde özelleştirme, taşeronlaştırma, kuralsızlaştırma ve denetimsizleştirme politikaları da en az madencilik bilim ve tekniği kadar önemli faktörlerdir.

TMMOB Maden Mühendisleri Odası olarak 2010 yılında yayınlamış olduğumuz raporda “Soma’da bir facia yaşanabilir” demiştik ve ne yazık ki yaşandı. 2021 yılında yayınladığımız raporda yine yazdık ve “Afşin-Elbistan’da bir facia yaşanabilir dedik ve ne yazık ki 4 yıl sonra yaşandı.

Söylüyoruz dinlemiyorlar! Yazıyoruz okumuyorlar!

Maden ocaklarında yaşanan iş kazalarının en önemli nedeni siyasi iktidarın uyguladığı özelleştirme, taşeronlaştırma, esnekleştirme, kuralsızlaştırma ve denetimsizleştirme politikaları ile sermayenin aşırı kar amacı nedeniyle madencilik bilim ve tekniğine aykırı olarak yürüttüğü işletme faaliyetleridir.

Bu tip kazaların teknik nedenleri; kademe yüksekliklerinin iş makinelerinin bom seviyesinin çok üstünde tutulması, şev açıları ve basamak genişlikleri için yeterli mühendislik çalışmalarının yapılmaması ve proje sınırlarına yaklaşıldıkça şev açılarının dikleşmesidir.

TMMOB Maden Mühendisleri Odası olarak, Afşin-Elbistan bölgesinde yaşanan bu olayların tekrar etmemesi için, siyasi iktidarın yanlış madencilik politikalarından vazgeçmesi ve işverenlerin de madencilik bilim ve tekniğine uygun, insan hayatını ve emeğini önceleyen faaliyette bulunmasıdır.

Kamuoyuna saygıyla duyurulur.

TMMOB Maden Mühendisleri Odası

23 Eylül 2024, Ankara