BASIN AÇIKLAMASI
Diyarbakır İl Özel İdaresi tarafından 23.06.2011 tarihinde duyurulan "Diyarbakır İl Özel İdaresi Sözleşmeli Personel Alım İlanı" ile 5393 sayılı Kanunun 49. Maddesi uyarınca Sözleşmeli olarak istihdam edilmek üzere aşağıda unvanı belirtilen pozisyona 1 adet personel alınacağı duyurulmuştur. İlanda alınacak personelin Unvanının maden mühendisi, Sınıfının Teknik Hizmetler Sınıfı, Derecesinin 8 olduğu belirtilmiştir.
İlanda adaylarda aranacak koşullar;
1- Türk Vatandaşı olmak,
2- Kamu haklarından mahrum bulunmamak,
3- Taksirli suçlar ve aşağıda sayılan suçlar dışında tecil edilmiş hükümler hariç olmak üzere, ağır hapis veya 6 aydan fazla hapis veyahut affa uğramış olsalar bile Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlarla zimmet, ihtilas, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyeti kinci suçtan veya istimal ve istihlak kaçakçılığı hariç kaçakçılık, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma suçlarında dolayı hükümlü bulunmamak,
4- 5816 sayılı Atatürk aleyhine işlenen suçlar hakkında Kanuna aykırı fiillerden dolayı hükümlü bulunmamak,
5- Askerlik hizmetini yapmış olmak,
6- Akıl hastalığı veya görevlerini yapmalarına engel olabilecek vücut sakatlığı ile özürlü olmamak
7- 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 48. Maddesinde belirtilen şartlara haiz olmak,
8- Müracaat edilecek unvana ait Üniversitelerin ilgili bölümünün lisans mezunu olmak,
9- Kamu Kurum Kuruluşlarında veya Özel Sektörde kendi mesleği ile ilgili olarak en az 3 yıl çalışmış olmak, olarak belirlenmiştir.
Benzer bir ilan Diyarbakır İl Özel İdaresince 31.05.2011 tarihinde de verilmiş ve bu ilan daha sonra gerekçe gösterilmeksizin iptal edilmiştir. İptal edilen ilan ile dava konusu ilan arasında en önemli fark, ilk ilanda Adaylarda Aranacak Koşullar arasında, "KPSSP3 2010 sınavına girmiş ve bu sınavdan 50 ve üzeri puan almış olmak." şartı var iken dava konusu ilanda bu şartın kaldırılmış olmasıdır.
Yapılmış olan ilan ile 5393 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca Sözleşmeli olarak istihdam edilmek üzere 1 maden mühendisinin alınacağı duyurulmuştur. İl Özel İdaresi Kanununun 36 ncı maddesi ile Belediye Kanununun 49 uncu maddesine atıf yapılmış ve İl özel idarelerinde sözleşmeli personel ile kısmi zamanlı sözleşmeli personel çalıştırılması hususunda Belediye Kanununun 49 uncu maddesi hükümleri uygulanacağı belirtilmiştir. İki Kanun birbirine atıf yapmış olmakla beraber alınacak sözleşmeli personelin hangi yol izlenerek istihdam edileceği açıklanmamıştır.
28.6.1978 tarih ve 16330 sayılı Resmi Gazetede Bakanlar Kurulu Kararı olarak yayımlanarak yürürlüğe konulan "Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar" günümüze kadar çeşitli değişikliklere uğrayarak yürürlüğünü korumuştur. Esaslar, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (B) fıkrası hükmü uyarınca kamu idare, kurum ve kuruluşlarında mali yılla sınırlı olarak sözleşme ile çalıştırılan ve işçi sayılmayan kamu hizmeti görevlileri hakkında uygulanmaktadır.
"Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar"ın "Sınav şartı" başlıklı ek 2 nci maddesinde istihdam edilecek sözleşmeli personelin KPSS sınavına girmiş olması öngörülmüşken, maddeye getirilen istisna ile 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanununun 49 uncu maddesi ve bu maddeye yapılan atıflara istinaden istihdam edilecek sözleşmeli personelin hizmete alınmasında bu madde hükümlerinin uygulanmayacağı belirtilmiştir.
Hüküm ile Belediyeler ve bağlı kuruluşlarında istihdam edilecek sözleşmeli personel ile İl Özel İdarelerinde istihdam edilecek sözleşmeli personel, diğer kurumlarda uygulanan KPSS sınavına girmiş olma şartından muaf tutulmuşlardır.
Bu kapsamda istihdam edilecek sözleşmeli personel sadece KPSS sınavından değil; aynı zamanda sınav duyurusunun yapılma esaslarından, sınavı belirli bir süre önce duyurma yükümlülüğünden, oluşturulacak sınav komisyonunda kimlerin bulundurulması gerektiği hükmünden, sınav komisyonlarında bulunan komisyon üyelerinin öğrenim düzeyi adaylarda aranan öğrenim düzeyinden düşük olamayacağı kuralından, söz konusu komisyonun başkan ve üyeleri, eşlerinin, üçüncü dereceye kadar kan ve ikinci dereceye kadar kayın hısımlarının katıldığı sınavlarda görev alamayacağı hükmünden de muaf tutulmuşlardır.
Belediye ve İl Özel İdareleri arasında alınacak personelin istihdam ve sınava tabii tutulması arasında uygulamada büyük farklılıklar bulunmaktadır. Kimi kurumlar yazılı sınav yapmakta, kimi kurumlar sadece sözlü sınav yapmakta, kimi kurumlar ise KPSS puan şartı aramaktadırlar. Bu farklılık o kadar belirgindir ki; davalı Diyarbakır İl Özel İdaresi dahi dava konusu ilanda KPSS sınavına girmiş olma şartını aramazken, 31.05.2011 tarihinde yayımlayarak sonrasında iptal ettiğini duyurduğu sınav ilanında, aynı pozisyon için "KPSSP3 2010 sınavına girmiş ve bu sınavdan 50 ve üzeri puan almış olmak" şartını aradığını ilan etmiştir.
Anayasamızda yer alan hukuk devleti ve eşitlik ilkeleri çerçevesinde ve içtihatlar ışığında "Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esasların" ek 2 nci maddesinde yer alan Belediye Kanununun 49 uncu maddesi ve bu maddeye yapılan atıflara istinaden istihdam edilecek sözleşmeli personelin hizmete alınmasında bu madde hükümleri uygulanmaz hükmü değerlendiğinde hükmün Anayasamızın 2 ve 10 uncu maddelerinde belirtilen hukuk devleti ve eşitlik ilkelerine aykırı olduğu ortaya çıkmaktadır.
Eşitlik ilkesi açısından diğer kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilen personel KPSS sınavına girmiş olma şartı ve bu sınavdan almış oldukları başarı puanı çerçevesinde istihdam edilirken, Belediye ve İl Özel İdarelerinde istihdam edilen sözleşmeli personel bu sınava girmeksizin devlet kurumlarında sözleşmeli personel olarak istihdam edilmekte ve eşitlik ilkesine aykırı olarak Belediye ve İl Özel İdarelerinde istihdam edilen sözleşmeli personele ayrıcalık tanınmaktadır.
Hukuki devletinde, devlet faaliyetlerinin önceden "öngörülebilir" "tahmin edilebilir" olması gerekmektedir. Bu sebeple devlet faaliyetleri önceden hukuk kuralları ile düzenlenmeli ve mümkün olduğunca hukuki istikrar sağlanmalıdır. Diğer taraftan idarenin tek yanlı işlem yapma üstünlüğüne karşı, güvence niteliğindeki kurallarla birey ile idare arasında denge sağlanmaktır. Ancak ortada Belediye ve İl Özel İdarelerinde istihdam edilecek sözleşmeli personelin işe alımında uygulanacak bir mevzuat kuralı bulunmadığından, Belediye ve İl Özel İdarelerinin önceden "öngörülebilir" "tahmin edilebilir" bir sınav ilanına çıkıp çıkmayacağı, ilanlarında hangi şartlara yer vereceği tahmin edilememektedir. İdarelere birey karşısında hukuki güvencesi olmayan işlem düzenleme yetkisi getirilerek, hukuk devleti ilkesi ihlal edilmektedir.
Esasların 2 nci maddesinde yer alan fıkra ile uygulanacak madde hükmü ortadan kaldırılmış ve yerine uygulanabilecek başka bir mevzuat hükmü konulmamıştır. Bu durum Hukuk devletinin temel ilkelerinden biri olan "belirlilik" ilkesinin ihlaline yani Anayasanın 2 nci maddesinin ihlaline sebebiyet vermiştir.
Açıklanan nedenler ile Diyarbakır İl Özel İdaresi tarafından 23.06.2011 tarihinde duyurulan "Diyarbakır İl Özel İdaresi Sözleşmeli Personel Alım İlanının" ve ilanın hukuka aykırı şekilde düzenlenmesine neden ve dayanak olan "Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar"ın ek 2 nci maddesinin 7 nci fıkrasının iptali istemli olarak Danıştay nezdinde Odamız tarafından dava açılmıştır.
TMMOB Maden Mühendisleri Odası
Diyarbakır Şubesi