İşçilerin Katili Özelleştirme Taşeronlaştırma, Örgütsüzlük.
Maden Mühendisleri Odası, Devlet Denetleme Kurulu‘na ‘Madencilikte Yaşanan İşkazaları Raporu‘ sundu. "Yanan bizdik, siz kömür sandınız" başlığı ile başlayan rapor, Maden ocaklarındaki ihmaller zincirini bir bir sıralıyor. Raporda, çarpıcı tespitler bulunuyor. Maden mühendisleri, "Sanayileşmenin gelişimi ile birlikte iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin gerekli düzenleme ve yatırımların yapılmamasından dolayı yoğunluk kazandı"ğını belirtiyor, ILO verilerine göre 2003-2008 yılları arasında iş kazası oranlarına göre Türkiye‘nin, Hindistan ve Rusya‘dan sonra ölümlü iş kazalarında dünya üçüncü olduğuna dikkat çekilen raporda, bu oranın "İngiltere‘de yüzde 1, Almanya‘da yüzde 2.5, Fransa‘da yüzde 3.5, İspanya‘da yüzde 4 ilen Türkiye‘de ise yüzde 9.5-10 arasında olduğu belirtiliyor.
1983‘ten beri 27 yıl içinde meydana gelen kazalarda 636 kişinin hayatını kaybettiğini, bunların 16‘sının maden mühendisi olduğunun altını çizen oda, kazalarının tümünün "Maden ve Taş Ocakları ile Tünel Yapımında Alınacak İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tedbirleri Hakkında Tüzük" ile bu tüzük hükümleri dayanarak çıkartılan "Grizulu ve Yangına Elverişli Ocaklarda Alınması Gerekli Tedbirler Hakkında Yönetmelik" ve "Yer Alt ve Yerüstü Maden İşletmelerinde Sağlık ve Güvenlik şartları
Yönetmeliği" hükümleri ihmal edildiği için meydana geldiğini vurguluyor.
Oda, Bursa‘nın Mustafa Kemal Paşa İlçesinde meydana gelen maden ocağı faciasından sonra bugüne kadar 30‘dan fazla maden ocağının kapatıldığını, 150‘den fazlasının ise ruhsatlarının iptal edildiğini hatırlatarak, iş kazalarını iş cinayetlerine dönüştüren ortak noktalara dikkat çekiyor:
»Metan kaynaklı maden kazalarının tümü, aynı anda birden çok ölü, birden çok yaralı ile sonuçlanabilecek kazaların oluşabileceği çok riskli bölgelerde meydana gelmiştir.
»Kazaların öncesinde veya kaza sırasında dinamit atımı yapılmıştır.
»Elektrikli teçhizat, kablolar ve motorlar alev sızdırmaz (ALSz) özellikte olmayıp, bu özellikte olan motorlar da arıza yaptığında yerüstünde tamirat sonrası özelliğini koruyup korumadığı kontrol edilmeden tekrar yeraltında kullanılmaktadır.
»Havalandırma planlar yok veya yetersizdir. Ocak içerisinde özellikle kör bacalarda yeterli ve etkin havalandırma yapılmamaktadır.
»Sağlıklı hava ve gaz ölçümleri yapılmamakta, kayıt altına alınmamaktadır. Uzaktan izleme yapılan ocakta var olan sensörler, sayısal olarak yetersiz, bulundukları yerler itibariyle de seyrelmiş gaz ölçümleri yapmaktadırlar.
»Sigara içildiği tespit edilen ocakta, mevcut mevzuata göre çalışan sayısı ölçüsünde iş güvenliği mühendisi, iş yeri hekimi çalıştırma ve iş sağlığı güvenliği kurulu oluşturma yükümlülüğü yoktur.
»İçsel denetim yapılmamaktadır.
»Çalışanlarda kişisel koruyucu bulunmamaktadır.
»Çalışanlar yeterli uzmanlığa, sertifikaya ve mesleki eğitime sahip değildirler.
Acilen yapılması
gerekenler
»Metan kaynaklı kazaların önlenmesinin kesin çözümü metan drenajıdır.
»Tüm sektör bileşenlerinin katılımı ile yeraltı kömür işletmeciliği yapılan bölgeler için oda tarafından hazırlanan, risk haritası güncellenmeli, öncelikle metan kaynaklı kazalar için ulusal düzeyde acil durum ve eylem planı hazırlanmalıdır.
»Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı‘nın kadroları maden mühendisleri ile güçlendirilmeli, ayrı bir kömür denetim gurubu kurulmalı, İçsel denetime ağırlık verilmelidir.
»Çok riskli bölgelerde işletmecilik yapan işverenler ile toplantı yapılarak iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuata uyulmama konusundaki sorunlara çözüm önerileri geliştirilmelidir.
»Planın öngördüğü en kısa süre içerisinde bu bölgelerde öncelikle iki yerüstü bağlantı ve cebri havalandırmaların yapılması sağlanmalı, diğer önlemlerin hayati önceliğine göre yerine getirilmesi termine bağlanmalı, aksi halde ocakların kapatılacağı deklare edilmelidir.
»Siyasi hesaplarla, akademik ve teknik altyapı hazırlanmadan yeni üniversite ve bölümlerin açılmasına ve eğitimin kalitesizleştirilmesine son verilmelidir.
»Bu bölgelerde çalışanlarda eğitim ve deneyime önem verilmelidir.