Mühendisler asıl mesleğini yapamıyor.
ANKARA (02.10.2011)- Türkiye‘de asıl mesleğini yapma oranları bir hayli düşük. Asıl mesleğini yapma oranı elektrik ve elektronik teknisyenleri arasında yüzde 48, inşaat mühendisleri arasında yüzde 65, elektrik ve elektronik mühendisleri arasında yüzde 61, makina mühendislerinde yüzde 59 ve maden mühendisleri arasında yüzde 43.
TMMOB‘a bağlı Maden Mühendisleri Odası‘nın hazırladığı rapora göre; maden mühendisliği alanında işsizlik 2000‘li yıllarla birlikte artışta.
Oda‘nın hazırladığı "Maden Mühendisliği Alanındaki İşsizlik ve Taleplerimiz" başlıklı raporda, "Meslektaşlarımız arasında işsizlik ve istihdam sorunu yakıcı bir hal almıştır" deniliyor.
Artık ailenin de sorunu
Maden mühendislerinin bu sorunun artık ailelerinin de sorunu haline geldiği belirtilen raporda, şöyle denildi: "Üyelerimizin bulunduğu yerlerde yaptığımız toplantılarda üyelerin anne, baba ve eşleri de toplantılara katılarak, e- posta aracılığı ile Odamıza gönderdikleri iletilerde geçim sıkıntılarının yanı sıra ‘biz bu çocukları ülkeye faydalı olsun diye okuttuk şimdi evde oturuyor buna nasıl bir çare buluruz‘ şeklindeki talepleriyle psikolojik, sosyal ve ekonomik sıkıntılarını belirterek çare bulmamızı talep etmektedirler. Kısaca istihdam sorunu, meslektaşlarımızın ailelerinin de sorunu olarak hızla büyümektedir."
Mühendisliğe yansımayan büyüme
Rapora göre; kamu ağırlıklı madencilik yapıldığı ve örgütlenmenin nispeten daha iyi olduğu 90‘lı yıllara kadar sektörde çalışan sayısının 200 bin seviyelerinde olduğu görülüyor. Ancak 90‘lı yıllardan sonra istihdam hızla düşmeye başladı. Bu düşüşte madencik sektöründeki özelleştirmenin yanı sıra uygulanmakta olan esnek çalışma ve kayıt dışı çalışmanın da etkileri büyük olduğu ifade ediliyor.
Raporda "Ülkemizdeki ekonomik büyümenin, sanayinin motoru diye ifade edilen madencilik sektörüne yansımaması düşündürücüdür" ifadelerine yer verildi.
Raporda, maden mühendisliği alanında artan işgücüne dikkat çekildi: "1980 yılında 2 bin 375 olan maden mühendisi sayısı yeni açılan bölümlerin verdiği mezunlarla hızla artmaya başlamış ve 20 yıllık sürede (2000 yılında) üç katına ulaşarak 6 bin 749 olmuştur. Son on yılda ise 5 bin 553 meslektaşımız çalışma hayatına maden mühendisi olarak girmiştir. 1954 yılında üye kaydına başlayan Odamız yaklaşık 50 yılda 6749 üyeye ulaşmışken son 10 yıldaki yeni üye hemen hemen 50 yıldaki üye sayısına eşittir. Yıllar itibariyle çalışma yaşamına atılan maden mühendisleri sayıları da dikkate alındığında meslektaşlarımızın sorunlarının ne kadar ivedilik arz ettiği daha net anlaşılmaktadır."
Alt yapı olanakları azalıyor
Raporda, Türkiye‘de halen 18 üniversitede maden mühendisliği bölümü bulunduğu kaydedilirken, şu değerlendirmeye yer verildi: "Bu bölümlerde öğrenci fazlalığı nedeniyle var olan olanakların giderek daraldığı, eğitim kalitesinin düştüğü, altyapı olanaklarının yeterince oluşturulamadığı görülmektedir.
2008 yılında bu bölümlere toplam bin 480 öğrenci kayıt yaptırma hakkı kazanmışken, sadece iki yılda bu rakam yüzde 19 artış göstererek 2010 yılında bin 762‘ye ulaşmıştır."
Eğitim ve istihdam plansız
"Türkiye‘de mühendislik, eğitimi ve istihdamı devlet tarafından planlanmayan bir alandır" görüşüne yer verilen raporda, bu durum şöyle açıklanıyor:
"Devlet Planlama Teşkilatı rakamlarına göre, 8. Beş Yıllık Kalkınma Planı Teknik Personel Arzı ve İhtiyacı Projeksiyonu‘nda mühendis, mimar ve şehir plancısı toplamı 2005 yılında; arz 376 bin 700, buna karşılık ihtiyaç 350 bin 200 olarak görülmektedir. Bu projeksiyona göre Ziraat ve Orman Mühendisliği‘nde arz 73 bin, ihtiyaç 49 bin 100 olarak belirlenmiş, Jeoloji ve Jeofizik Mühendisliği‘nde, arz 17 bin 500, ihtiyaç 13 bin olarak belirtilmiştir. TMMOB kayıtlarına göre şu anda 170 bine yakın, mühendislik, mimarlık, şehir plancılığında okuyan öğrenci bulunmaktadır. Son beş yılın ortalamasına baktığımızda her yıl 55 bin civarında öğrenci mezun olmaktadır.
Mühendis asıl işini yapamıyor
Pek çok üniversite mezunu iş bulamama kaygısıyla asıl mesleklerinin dışında bir alanda çalışmak zorunda kalmaktadır. 2000 yılı genel nüfus sayımı sonuçlarına göre, Türkiye‘de asıl mesleğini yapma oranları bir hayli düşük çıkmıştır. Türkiye‘de asıl mesleğini yapma oranları bir hayli düşüktür. Asıl mesleğini yapma oranı elektrik ve elektronik teknisyenleri arasında yüzde 48, inşaat mühendisleri arasında yüzde 65, elektrik ve elektronik mühendisleri arasında yüzde 61, makina mühendislerinde yüzde 59 ve maden mühendisleri arasında yüzde 43. 2000‘den sonraki mezun Maden Mühendisi sayısı ve sektörün durumu değerlendirildiğinde soruna çözüm bulmak daha da güçleşmektedir."
Yerbilimi mühendislerinin yüzde 35‘i işsiz
OECD ülkeleri arasında en fazla üniversite mezunu işsizin Türkiye‘de bulunduğu belirtilen raporda, "TÜİK kayıtlarına göre yerbilimleri mühendislik bölümü mezunlarının yüzde 35‘i işsiz görünmektedir. Genç mezunlar arasında bu oran çok daha yüksektir.
Mezun çok istihdam yok
MTA, TKİ, TTK, ETİ MADEN, EÜAŞ gibi madencilik alanında üretici ve araştırıcı kamu kurumlarının yatırımları düşerken, madencilik faaliyetlerini denetlemekle görevli MİGEM, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Özel İdare Genel Sekreterlikleri, Sanayi İl Müdürlükleri, TCK, DSİ ve diğer ilgili kamu kurumlarının maden mühendisi istihdamında bir artış yokken, üniversitelerde mevcut yer bilimi bölümlerine ilave yeni yer bilimi bölümleri açılmış, açılmaya da devam etmekte ve kontenjanlar da artırılmaktadır.
Mühendislik fakültelerinden yılda ortalama 1100 maden, mühendisi mezun olmaktadır. Maden Mühendisleri Odasının; istihdamın artırılmasına ilişkin girişimleri de sonuçsuz kalmaktadır. Kamu kurumlarına gerektiği halde çok az sayıda maden mühendisi alınmaktadır."
Çözüm hükümet görevidir
"Tüm bu değerlendirmeler ışığında" denilen raporda "Meslektaşlarımızın en önemli sorunu olan işsizlik konusunun değerlendirilmesini ve çözüm üretilmesi hükümetin ve Bakanlığın görevidir" ifadelerine yer verildi.
(ETHA)