TKİ ÇALIŞANLARINA
TKİ ÇALIŞANLARINA
6974 sayılı yasa ile 22.05.1957 yılında kurulan ve 08.06.1984 tarih, 233 sayılı KHK ile faaliyetleri yeniden düzenlenen Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu (TKİ) bir İktisadi Devlet Teşekkülü olup, çalışmalarını 27.11.1984 tarih, 18588 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu Ana Statüsü" hükümlerine göre sürdürülmektedir.
233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin amacı; Madde 2-a) İktisadi devlet teşekkülleri ile kamu iktisadi kuruluşlarının ve bunların müesseselerinin, bağlı ortaklıklarının kurulmasını, iştiraklerinin teşkilini, özerk bir tarzda ve ekonominin kurallarına uygun olarak yönetilmelerini,
b) İktisadi devlet teşekküllerinin ekonomik gereklere uygun olarak verimlilik ve karlılık ilkeleri doğrultusunda kendi aralarında ve milli ekonomi ile uyum içinde çalışarak sermaye birikimine yardım etmelerini ve bu suretle daha fazla yatırım kaynağı yaratmalarını,
TKİ ana statüsü Madde- 4
Amaç ve Faaliyet Konuları;
“Devletin Genel Enerji ve Yakıt Politikasına uygun olarak linyit, turba, bitümlü şist, asfaltit gibi enerji hammaddelerini değerlendirmek, ülkenin ihtiyaçlarını karşılamak, yurt ekonomisine azami katkıda bulunmak plan ve programlar tanzim etmek, takip etmek, uygulama stratejilerini tespit etmek ve gerçekleştirilmesini sağlamak.” şeklinde belirtilmiştir.
233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi Kamu İktisadi Teşekkülleri ve bağlı ortaklıkları personelinin hizmete alınmalarını, görev ve yetkilerini, niteliklerini, atanma, ilerleme, yükselme, hak ve yükümlülükleriyle diğer özlük hakları 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile düzenlenmiştir.
399 sayılı KHK’nin temel ilkeleri;
a) İşin gerektirdiği nitelikleri haiz elemanların işe alınması ve işin gereğine uygun olarak yetiştirilmesi,
b) Verimlilik ve kârlılık ilkelerine bağlı olarak maliyet bilinci içinde çalıştırılması,
d) Yaratıcılığı, girişimciliği, başarı ve çabasının maddi ve manevi olarak değerlendirilmesinin teşviki,
ilkeleri göz önünde bulundurulur.
Türkiye Kömür İşletmeleri Genel Müdürlüğü Personeli Görevde Yükselme Yönetmeliği Amaç Madde 1: Bu yönetmeliğin amacı liyakat ve kariyer ilkeleri çerçevesinde hizmet gerekleri ve personel planlaması esas alınarak ……… belirler.
Kurum, 1970 li yıllarda dünyada başlayan petrol krizinin ülkemize yansımasında, elektrik enerjisi sorununun çözümünde havza madenciliği uygulamasıyla çok önemli katkılarda bulunmuş ve son yıllara kadar da görevini yerine getirmiştir.
Ancak, 1980 li yıllardan itibaren başlayan politika değişiklikleri sonucu ülkemizdeki pek çok kamu kurumu gibi TKİ’de üretimden uzaklaştırılmış, görevlerini yapamaz duruma getirilmiştir. Kurulu kapasitesinin yarısı kadar üretim yapmak durumunda bırakılarak, gelecekte zarar ettiği gerekçesiyle kapatılması gündeme gelebilecektir.
Son yıllarda kuruma yapılması gereken yatırımların zamanında ve amacına uygun yapılmaması, gerekli olan teknik eleman ile işçi alınmaması küçülmeyi ve daralmayı hızlandırmıştır. Kurumun asli görevlerinin dahi hizmet alımı yoluyla yaptırılması , taşeronlaşmanın yaygınlaştırılması da çalışanlar arasında dengesizlik ve huzursuzluk yaratmıştır.
Kurum, işletme amacıyla ruhsatını aldığı kömür sahalarını bir şekilde elden çıkararak,rodövansa verip veya ruhsat satıp para kazanır bir konuma gelmiştir.
Elektrik santrallerine ürettiği kömür ve fakir fukara kömürü olarak adlandırılan Sosyal Dayanışma vakıflarına kömür dağıtım uygulaması ile kurum, ürettiği kömürün parasını tam olarak alamazken, finans açığını bankalardan kredi alarak kapatmak zorunda bırakılmıştır.
Özellikle son dönemde yapılan atamalarda; bilgi, beceri, liyakat aranmazken sadece “kendileri gibi düşünen, kendilerinden olan” yetersiz kişilerin belli makamlara getirilmesi de yozlaşmayı hızlandırmıştır.
Her dönemde yaşanan kadrolaşmanın bu dönem “kuşatma” şekline dönüşmesi ve toplumsal yaşam biçimini tehdit eder hale gelmesi kabul edilemez bir durumdur.
Görevde yükselme yönetmeliğine aykırı uygulamalar yapılarak, kendi yandaşlarını “hülle” atamalarıyla kayırmaları ve adalet kavramının yok edilmesi de yöneticilere ciddi bir güvensizlik oluşturmaktadır.
Çalışanların en doğal haklarının dahi tehditler ve yıldırmalarla engellenme girişimleri, görevde yükselme sınavlarına girmemeleri için aba altından sopa gösterilmesi de yasadışı bir uygulamadır.
Kurum, ülkenin enerji ihtiyacının karşılanabilmesi için üzerine düşen görevi yapabilecek kapasiteye ve uzman kadrolara sahiptir. Bu olanakların harekete geçirilmesi siyasi iktidarın ve yöneticilerin görevleridir.
TKİ’nin tüm çalışanları bugüne kadar tüm olumsuzluklara rağmen özveriyle üretmenin ve görevlerini yerine getirmenin mutluluğunu yaşamışlardır. Bugün gelinen olumsuz durum nedeniyle yılgınlığa ve umutsuzluğa kapılmamalıdırlar. Çünkü sorunun kaynağı bellidir ve kendileri değildir.
TKİ’de çalışanların örgütleri olarak,
Bizler soruyoruz;
1) TKİ kurumu 233 sayılı KHK amacına uygun yönetiliyor mu?
2) TKİ kurumu; ana statüsüne uygun faaliyette bulunuyor mu?
3) TKİ kurumu 399 sayılı KHK temel ilkelerine uygun personel politikası uyguluyor mu?
4) TKİ kurumu vekaleten görevlendirmelerde ve görevde yükselme yönetmeliği maddeleri liyakat ve kariyer ilkelerine uygun mu?
5) Hülleli atamalar hangi etik değerlerine uygundur?
Bizler bu soruların cevabını arıyoruz.
Genelde ülkemizde özelde de çalışmış olduğumuz kurum TKİ’de bu olumsuzluklara karşı mücadele etmek için örgütlü toplumu yaratmak zorunluluktur.
Olumsuzluklara karşı meşru ve fiili olarak mücadele eden örgütlü toplum sadece demokrasinin değil, aynı zamanda demokrasi ile birlikte var olabilecek, insan hak ve özgürlüklerinin, temiz toplum ve temiz siyasetin de güvencesidir.
TKİ işyerinde örgütlü olan demokratik kitle örgütleri olarak, siyasi iktidara ve TKİ’yi yönetenlere çağrımız;
- TKİ’yi özerk bir tarzda yönetmeye,
- TKİ ana statüsündeki hedeflerin gerçekleşmesi için uygun planlama, yatırım ve istihdam politikası uygulamaya,
- Liyakat ve kariyer esaslarına göre görevde yükselme yönetmeliğinin düzenlenmesine ve uygulanmasına,
-YPK kararları doğrultusunda ücret skalalarının gözden geçirilip yeniden düzenlenmesine,
- İşyerlerinde bozulan çalışma barışının sağlanması için çaba sarf etmeye çağırıyoruz.
KESK-ESM
TMMOB ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI
TMMOB JEOFİZİK MÜHENDİSLERİ ODASI
TMMOB JEOLOJİ MÜHENDİSLERİ ODASI
TMMOB MADEN MÜHENDİSLERİ ODASI
TMMOB MAKİNA MÜHENDİSLERİ ODASI