Torba yasaya eklenen maddeyle, linyit sahaları, yerli ve yabancı enerji şirketlerine açıldı
Elektrik üretiminde tek yerli kaynak durumundaki linyit sahaları, yerli ve yabancı enerji şirketlerine açıldı. Torba Yasa‘ya Genel Kurul‘da eklenen bir maddeyle, Türkiye Kömür İşletmeleri‘nin (TKİ) işlettiği ve termik santrallara kömür sağlayan stratejik önemdeki linyit rezervi, özelleştirme kapsamındaki termik santrallerle birlikte özel sektöre verilebilecek.
Türkiye‘nin tek yerli enerji kaynağı olan ve stratejik enerji teminatı olarak görülen kömür sahaları da özel şirketlere satılıyor. Hükümet, Meclis‘te geceyarısı operasyonuyla, elektrik üretiminde tek yerli kaynak durumundaki linyit sahalarını yerli ve yabancı büyük holding ve şirketlere açtı. Torba Yasa‘ya Meclis Genel Kurulu‘nda eklenen bir maddeyle,Türkiye Kömür İşletmeleri‘nin (TKİ) işlettiği ve termik santrallara kömür sağlayan bütün linyit sahaları, özelleştirme kapsamındaki termik santrallar ile birlikte yerli-yabancı enerji holdinglerine verilebilecek. Vatan‘ın haberine göre, özelleştirme ile bu tek yerli teminat da ortadan kalkmış olacak. Yasa tasarısı önceki geceyarısı yasalaşarak Genel Kurul‘dan geçti. Yasa, Köşk onayının ardından Resmi Gazete‘de yayımlanarak yürürlüğe girecek.
‘Türkiye için teminattılar‘
Türkiye Maden-İş Sendikası ile Maden Mühendisleri Odası düzenlemenin tasarıya eklenmesi sırasında tepki gösterdiklerini ve bu düzenlemenin sonuçlarına ilişkin hükümeti uyardıklarını belirterek, söz konusu sakıncaları şöyle sıraladılar:
"Bu linyit sahaları 1979‘da devletleştirildi. 1983 yılında 2840 sayılı yasayla devletçe işletilecek madenler olarak listelendi. TKİ tarafından o tarihten beri işletilen, hemen hemen tümü termik santrallara elektrik üretimi için kömür veren, bu sahalar Türkiye‘nin yüzde 20-25 oranında elektrik ihtiyacını karşılıyor. TKİ‘nin elinde bulunan bu linyit sahaları, yerli kaynak niteliğiyle Türkiye‘nin enerji güvenliğinin stratejik teminatı durumunda. Özelleştirme ile bu tek yerli teminat da ortadan kalkacak. Linyit sahalarının özelleştirilmesi ve özel sektör eliyle işletilmesi dünyada ölümlü maden kazalarında ön sıralarda olan Türkiye‘nin bu vahim iş güvenliği tablosunu çok daha derinleştirecek."
Gözler Deloitte‘un raporunda
Gelişmenin ardından gözler uluslararası danışmanlık kuruluşu Deloitte‘un Mart ayında yayınladığı linyit raporuna çevrildi. Deloitte‘un raporunda enerjide ithalat bağımlısı Türkiye‘nin zengin linyit kaynaklarına dikkat çekilmiş, bu kaynağın ihmal edildiği vurgulanmıştı. Deloitte‘un, ‘Linyit Kömürü Sahalarının Ekonomiye Kazandırılması‘ başlıklı raporunda, 11.5 milyar tonla dünya linyit rezervinin yüzde 5.9‘una sahip olan Türkiye‘nin dünyada ve ilk 10 ülke içinde yer aldığı belirtilmişti.
Deloitte, özel sektör elektrik üretim lisans başvurularının başta doğalgaz olmak üzere öteki kaynaklara yapıldığına dikkat çekmiş, "Kaynak tedarik serbestliğinin sağlanması ancak kamu elinde bulunan sahaların özel sektöre açılması ile mümkündür" denilmişti.
Dünya linyit rezervinin yüzde 5.9‘u Türkiye‘de
11.5 milyar tonla dünya toplam linyit rezervinin yüzde 5.9‘una sahip olan Türkiye, dünyada lk 10 ülke içinde yer alıyor. Torba Tasarı‘nın yasalaşmasıyla özelleştirme kapsamına alınan termik santrallarla birlikte böylece milyarlarca ton linyit rezervi kamunun elinden çıkacak ve özel sektöre açılacak. Bu kapsamda Muğla (Yatağan-Turgut, Milas-Ören), Manisa (Soma), Ankara (Beypazarı - Nallıhan), Bursa (Orhaneli, Keles), Sivas (Kangal), Bingöl (Karlıova), Konya (Ilgın), Bolu (Göynük), Çanakkale (Çan), Çorum (Osmancık- Dodurga) gibi onlarca linyit sahası sırada.