ÜCRET KESME CEZASI İLE İLGİLİ DSİ, TTK, TKİ, EÜAŞ, ETİMADEN, KARAYOLLARI, KİAŞ VE YENİ ÇELTEK İŞL. YAZILAN YAZI
Kurumunuzca ihale edilmiş olan madencilik faaliyetlerine ilişkin hizmetlerde, hizmet veren şirketlerin ihale şartnamesi ve/veya sözleşmede belirtilen hususlara riayet etmemesi durumunda, ilgili şirkete tarafınızca maddi yaptırımlar uygulandığı bilinmektedir.
Son dönemlerde tarafınızca maddi yaptırım uygulanan bu şirketlerin, maddi kayıplarını telafi edebilmek için mühendis ve işçi ücretlerinde İş Kanunu‘na aykırı olarak kesintiler yaptıkları duyumları Odamıza iletilmektedir.
Bilindiği üzere işverenlerce çalışanların ücretlerinden kesinti yapılabilmesinin hukuki yolu 4857 sayılı İş Kanunu‘nun "Ücret Kesme Cezası" başlıklı 38 inci maddesinde düzenlenmiştir. 38 inci maddeye göre;
"İşveren toplu sözleşme veya iş sözleşmelerinde gösterilmiş olan sebepler dışında işçiye ücret kesme cezası veremez.
İşçi ücretlerinden ceza olarak yapılacak kesintilerin işçiye derhal sebepleriyle beraber bildirilmesi gerekir. İşçi ücretlerinden bu yolda yapılacak kesintiler bir ayda iki gündelikten veya parça başına yahut yapılan iş miktarına göre verilen ücretlerde işçinin iki günlük kazancından fazla olamaz.
Bu paralar işçilerin eğitimi ve sosyal hizmetleri için kullanılıp harcanmak üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı hesabına Bakanlıkça belirtilecek Türkiye‘de kurulu bulunan ve mevduat kabul etme yetkisini haiz bankalardan birine, kesildiği tarihten itibaren bir ay içinde yatırılır. Her işveren işyerinde bu paraların ayrı bir hesabını tutmaya mecburdur. Birikmiş bulunan ceza paralarının nerelere ve ne kadar verileceği Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanının başkanlık edeceği ve işçi temsilcilerinin de katılacağı bir kurul tarafından karara bağlanır. Bu kurulun kimlerden teşekkül edeceği, nasıl ve hangi esaslara göre çalışacağı çıkarılacak bir yönetmelikte gösterilir."
Madde ile toplu sözleşme veya iş sözleşmelerinde gösterilmiş olan sebepler dışında işçiye ücret kesme cezası verilemeyeceği kuralı ihdas edilmiştir. İşçi ücretlerinden bu yolda yapılacak kesintilerin bir ayda iki gündelikten veya parça başına yahut yapılan iş miktarına göre verilen ücretlerde işçinin iki günlük kazancından fazla olamayacağı belirtilmiş ve kesilen bu paraların işçilerin eğitimi ve sosyal hizmetleri için kullanılıp harcanmak üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı hesabına yatırılacağı kuralı getirilmiştir. Ancak alt işverenleriniz tarafından bu kurallara riayet edilmeksizin, tarafınızca uygulanan maddi yaptırımlar gerekçe gösterilerek, çalışanların ücretlerinden kesinti yapılması ve bu kesintilerin maaş bordrosuna yansıtılmaksızın gerçekleştirilmesi, İş Kanunu‘nun ihlali anlamına gelmektedir.
Alt işverenleriniz tarafından hukuksuz olarak yapılan ücret kesintileri ile ilgili gerekli incelemelerin asıl işveren olarak tarafınızca yapılarak, sonucundan Odamızın da bilgilendirilmesi hususunu belirtir çalışmalarınızda başarılar dileriz.
Saygılarımızla,
Nahit ARI
Genel Sekreter, Yönetim Kurulu Üyesi