ULUSLARARASI MADEN İŞLETMELERİNDE İŞÇİ SAĞLIĞI ve İŞ GÜVENLİĞİ SEMPOZYUMU 2022 AÇILIŞ KONUŞMASI

ULUSLARARASI MADEN İŞLETMELERİNDE İŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ SEMPOZYUMU AÇILIŞ KONUŞMASI

Değerli Konuklar,

Sevgili Meslektaşlarım,

Hepinizi Maden Mühendisleri Odası 48. Dönem Yönetim Kurulu adına saygı, sevgi ve dostlukla selamlıyorum.

Konuşmama başlamadan önce başta 3 Mart 1992 Kozlu, 13 Mayıs 2014 Soma, 28 Ekim 2014 Ermenek ve sayamadığımız yüzlerce maden işletmesinde meydana gelen kazalarda hayatını kaybeden binlerce maden emekçisini ve meslektaşlarımızı saygıyla anıyorum.

Covid-19 pandemisi nedeniyle ertelemek zorunda kaldığımız sempozyumumuzda sizlerle tekrar birlikte olmanın mutluluğunu yaşarken pandemi nedeniyle hayatını kaybeden meslektaşlarımızı, sevdiklerimizi ve dostlarımızı saygıyla anıyor sevenlerinin acısını paylaşıyor ve kendilerine sabır diliyorum.

Değerli Konuklar,

Sevgili Meslektaşlarım,

TMMOB Maden Mühendisleri Odası, birliğimiz ve pek çok odamız ile birlikte 68 yılı aşan onurlu bir geçmişe sahiptir. Maden Mühendisleri Odası, bu süre içerisinde daima bilimden, emekten ve halktan yana olmuştur. Hayatın her alanına müdahil olmuş olan odamız mesleki demokratik bir kitle örgütü olarak mevzuatımızdan gelen görev ve sorumluluklarımızla birlikte toplumsal yaşama ekonomik, sosyal ve siyasal anlamda müdahil olmuş ve olmaya da devam edecektir.

Saygıdeğer Meslektaşlarım,

Değerli Konuklar;

Mesleki sorunlarımızı toplumsal sorunlardan ayrı tutmamak, mesleki gelişimimizle birlikte mesleki etik değerlere uygun ulusal madencilik politikası geliştirmek, işçi sağlığı ve iş güvenliği sorunlarının doğru çözümlere kavuşturulmasına yönelik güvenlik önlemlerinin geliştirilmesi de mesleğimiz ve Odamızın temel görevleri arasındadır. Odamız uzmanlık alanlarımızla ilgili tüm konularda olduğu gibi işçi sağlığı ve iş güvenliği konusunda da geliştirici, iyileştirici çalışmalara katkıda bulunmayı en önemli görevlerinden biri olarak görmektedir.

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği tüm dünyada önemli bir problem olarak karşımıza çıkan, bütün çalışanları ilgilendiren, çalışma yaşamının en temel unsurlarından biridir. Çalışanlar için tüm yönleriyle sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamının oluşturulamaması, çalışma hayatının günümüzdeki en önemli sorunlarından biri durumundadır. Sorunların yoğunluğuna ve toplumsal tepkilere bağlı olarak da çözüm önerileri üretilmesi ve yaşama geçirilmesi gerekmektedir.

Ancak yapılan tüm çalışmalara ve ihtiyaca rağmen dünyada ve ülkemizde iş kazaları ve meslek hastalıkları can almaya, sakat bırakmaya devam etmektedir. Çalışan işçi sayısına göre ölüm oranı, ülkelerin gelişmişlik derecesi ile ters orantılı biçimde değişmektedir.

ILO’nun verilerine göre iş kazaları ve meslek hastalıkları nedeniyle her gün binlerce insan ölmekte, yüzbinlerce insan yaralanmakta ve sürekli iş göremez hale gelmektedir.

İş Kazaları bakımından ülkemizi değerlendirdiğimizde de benzer bir sonuç çıkmaktadır.

İSİG Meclisi raporlarına göre ülkemizde 2020 yılında 2427 emekçi hayatını kaybetmiştir. Hayatını kaybeden emekçiler sırasıyla tarım (%18), inşaat (%15), sağlık (%14), ticaret, büro, eğitim (% 12) ve taşımacılık (% 10) sektörlerinde çalışmakta idiler. 2020 yılı sonunda madencilik sektöründe hayatını kaybedenlerin oranı % 3 olup (61 ölüm) 24 sektör arasında 9. sıradadır.

İSİG Meclisinin 2021 yılı raporları değerlendirildiğinde karşımıza yine benzer bir tablo ortaya çıkmaktadır. 2021 yılı içerisinde 20170 emekçi hayatını kaybetmiştir. Hayatını kaybedenlerin büyük çoğunluğu yine aynı 5 sektörde çalışmaktadır. Madencilik sektörü ise % 3 (70) ölüm oranı ile bu kez 10. sırada yer almaktadır.

Madencilik gibi riskli bir sektörün 24 işkolu içerisinde ilk 5 sektör olan tarım, inşaat, sağlık, ticaret, büro, eğitim ve taşımacılık sektörlerinin arkasından 10. Sırada gelmesi ülkemizde işçi sağlığı ve iş güvenliği sorununun ne kadar yaygın ve vahim olduğunu ortaya çıkarmaktadır.

Bu sonuçlardan yola çıkarak belirtmek isteriz ki, işyerlerindeki kazaların nedenleri, işçilerden veya mühendislerden kaynaklanmamaktadır.Kazaların asıl nedenlerini baret, emniyet kemeri gibi alınmayan basit önlemler olarak da görmüyoruz.

Kazaların asıl nedeni tüm dünyada emekçiler aleyhine geliştirilen özelleştirme, taşeronlaştırma, kuralsızlaştırma, esnekleştirme ve denetimsizleştirme olarak adlandırdığımız küresel politikalardır. Kazaların asıl nedeni üretimin ve çalışma yaşamının emekçiler aleyhine olan düzenlemeleridir. Kazaların asıl nedeni maden mühendisinin emeğini maliyet olarak gören, üretimi maden mühendisliği bilim ve tekniğine göre yapmayan anlayıştır. Bizler bu nedenlerle yaşadığımız “iş kazası” görünümüne dayalı ölümlere “iş cinayeti” diyoruz.

Bizler “iş cinayeti” kavramını kullandığımızda bazen arkadaşlarımız rahatsız oluyor. Buradan onlara ve tüm meslektaşlarıma sesleniyorum. Sakın ola ki bu kavramdan rahatsız olmayın ve üzerinize alınmayın. Eğer ki iş cinayetlerinin sorumluları mühendisler olsa idi mühendis istihdamı zorunlu olmayan iş kolları ve sektörler ölümlerde başı çekmezlerdi.

İş cinayetlerinin sorumluları mühendisler değil yaşanan ölümlere "kader" diyenlerdir.“fıtrattır"diyenlerdir.

İş cinayetlerinin sorumluları mühendisler değil "işin gereği" olarak görenlerdir.

İş cinayetlerinin sorumluları mühendisler değil neo liberal politikaları ve onun sonuçları olan özelleştirmeleri, taşeronlaşmayı, rödevansı ve denetimsizleştirmeyi bu ülkede yaşama geçirenlerdir.

Meslektaşlarıma bir kez daha sesleniyorum. Sakın ola ki “iş cinayeti kavramından rahatsız olmayın ve sorumluluk hissetmeyin.

Sakın ola ki üzerimize yapıştırılmak istenen bu yaftayı kabul etmeyin. Maden Mühendisleri Odası olarak bu sorumluluğu geçmişte kabul etmedik gelecekte de etmeyeceğiz. Çünkü gerçek sorumlular belli.

Saygıdeğer Konuklar,

Sevgili Meslektaşlarım,

Yarın 13 Mayıs; Soma Faciasının 8. Yıldönümü ve biz burada yarın her yıl olduğu gibi konuya ilişkin olarak bir basın açıklaması yapacağız. Hayatını kaybedenleri anarken gerçek sorumlu olan siyasiler ve onların temsilcileri yerine günah keçisi ilan edilen TKİ’de Kontrol Başmühendisi olarak görev yapan Kontrol Başmühendisleri Efkan Kurt ve Adem Orman’a sahip çıkacağız.

Kontrol Baş Mühendislerine bağlı tüm personel ile onların bağlı olduğu şube müdürlerini, müessese müdürlerini, daire başkanlarını, genel müdür ve yardımcılarını koruyup kollayan ve onları hapse gönderen bilirkişi raporlarını ve mahkeme kararlarını tanımadığımızı, kabul etmediğimizi ilan edeceğiz.

Saygıdeğer meslektaşlarım,

Soruyorum sizlere;

Neredeler fıtrat diyenler, kader diyenler,

Neredeler bu ocağa taşeronu, dayı başını sokanlar,

Neredeler bu düzeni kuran bürokratlar,

Neredeler kontrol ve denetim teşkilatlarının kolunu kanadını kıranlar,

Yaşanan facialardan ve ölümlerden sonra yapılan düzenlemeler devletin bu konudaki itirafı niteliğindedir. Bu nedenledir ki Soma`da ve Ermenek`te olası kasttan ve bilinçli taksirden yargılanması gerekenler yetkisi ve mesleki güvencesi olmayan mühendisler değil, defalarca uyarmamıza rağmen gereğini yapmayan, bilimi ve tekniği maden ocaklarına sokmayan ve ülkemizde Santa Barbara döneminin madenciliğinin yapılmasına neden olanlardır.