V. ULUSLARARASI SONDAJ KONGRESİ VE SERGİSİ SONUÇ BİLDİRGESİ

TMMOB MADEN MÜHENDİSLERİ ODASI

V. ULUSLARARASI SONDAJ KONGRESİ VE SERGİSİ SONUÇ BİLDİRGESİ

TMMOB Maden Mühendisleri Odası tarafından düzenlenen V. Uluslararası Sondaj Kongresi ve Sergisi 27-28 Ekim 2022 tarihlerinde İzmir’de gerçekleştirildi.

4.’sü 2009 yılında yapılan Sondaj Sempozyumlarından 13 yıl sonra düzenlenen bu Kongre sektörün büyük ilgisiyle karşılaşmıştır. Kongreye toplam 255 delege katılmıştır. Kongrede 2 adet çağrılı bildiri, 19 adet teknik bildiri ve 2 adet sektör sunumu olmak üzere toplam 23 adet bildiri sunulmuştur. Bu bildiriler; son yıllardaki faaliyetleri ile gelecek yıllara ilişkin projeksiyonlarını içeren kamu kurum sunumları sonrasında, maden ve jeotermal sondajları, enjeksiyon sondajları, yenilikçi sondaj teknikleri, sondaj sıvıları, işçi sağlığı ve güvenliği, sondaj faaliyetlerinin sosyal ve çevresel etkileri, sondaj mevzuatı gibi önemli konu başlıkları kapsamında sunulmuş ve katılımcılarla birlikte tartışılmıştır.

Kongrede sondaj sektöründe faaliyette bulunan firmaların ürün ve hizmetlerinin tanıtımını yaptıkları bir sergi de katılımcıların ziyaretine açık tutulmuştur. Sergiye, kamu sektöründen iki, STK’lardan bir ve özel sektörden dokuz olmak üzere toplam 12 kurum ve kuruluş katılmış, ürün ve hizmetlerini sergileyerek katılımcılarla doğrudan tanışma, görüşme ve tanıtım imkanı bulmuşlardır. Ayrıca, Kongrenin ikinci gününde düzenlenen panelde sondaj sektörünün son yıllardaki gelişimi, sorunları ve çözüm önerileri tartışılmış ve çok değerli öneriler ortaya çıkmıştır.

Sektörün ciddi bir ilgi gösterdiği ve geniş bir katılıma sahne olan Kongrede gerek sunulan bildiriler esnasında, gerekse panelde yapılan tartışmalar sonucunda ortaya çıkan tespitler, sorunlar ve çözüm önerileri aşağıda başlıklar halinde belirtilmiştir.

• Daha önce 1996, 1998, 2003 ve 2009 yıllarında düzenlenen sondaj sempozyum ve sergilerinin beşincisi Uluslararası Kongre olarak düzenlenmiş olup; önceki sempozyumlarda olduğu gibi, gerek üst düzey bilimsel ve teknik niteliği, gerekse sondaj sektörünün tüm bileşenlerini kapsayan yapısı ile ülkemiz sondaj sektörünün en önemli etkinliği olduğunu bir kez daha göstermiştir.
• Ülkemizde sondaj faaliyetleri son yıllarda oldukça hızlı bir gelişme kaydetmiştir. Maden arama sondajları büyük oranda artarken, jeotermal sektöründe yaşanan hızlı gelişmeye bağlı olarak jeotermal sondajlarda da büyük artış gözlenmiştir.
• Ülkemizde ve dünyada kuraklığın artmasıyla birlikte tarımsal, içme ve kullanma suyu temin amaçlı su sondaj kuyularına da talep artmakta ve bu çerçevede su sondaj tekniklerinin önemi giderek artmaktadır.
• Ayrıca altyapı yatırımlarında yoğun bir şekilde kullanılan zemin araştırma, iyileştirme ve enjeksiyon sondaj tekniklerinde de büyük gelişmeler kaydedilmiştir.
• Sondaj faaliyetlerinin artmasına bağlı olarak bir yandan dünyanın önemli sondaj servisi sağlayan firmaları ülkemize gelmiş, diğer taraftan sondaj makine ve ekipmanlarının ülkemizde üretimi konusunda da ciddi gelişmeler sağlanmış ve sondaj sektörü önemli bir büyüklüğe ulaşmıştır.
• Sektördeki bu büyük gelişmeye karşın önemli sorunların varlığından da söz etmek gerekir. Bu sorunların başında sondaj mühendisi ve nitelikli eleman eğitimi gelmektedir. Gerek kamu gerekse özel sektör kuruluşları, üniversitelerden mezun olan genç meslektaşlarımızın yeterli sondaj eğitimi almadığı konusunda hemfikir olmuşlardır. Her ne kadar sondaj mühendisliği, makine başında ve çalışılarak öğrenilecek bir meslek olsa da, müfredatta sondaj tekniği derslerinin arttırılmasının, teknik gezi ve staj marifetiyle öğrencilerin sondaj makinası ve çalışmaları ile tanıştırılmasının önemi vurgulanmıştır. Nitelikli ara eleman yetiştirilmesi konusunda hem eğitim kurumlarımıza hem de kamu kurumlarımıza görev düşmektedir. Gerek meslek yüksek okulları gerekse meslek içi eğitim ile güncel teorik ve pratik bilgiler verilmelidir.
• MTA ve DSİ gibi sondaj sektörünün önemli bileşenleri olan kamu kurumlarının son yıllarda gerek makine ve ekipman, gerekse personel açısından yetersiz kaldığı, bu kurumların güçlendirilmesinin ve mümkün olduğunca kendi sondajlarını kendi imkanlarıyla yapması gerektiği ifade edilmiştir.
• Sektörün önemli sorunlarından birisi de mevzuat eksikliğidir. Sondaj çalışmaları, gerek insan, gerekse çevre açısından oldukça riskli ve yüksek maliyetli bir faaliyettir. Bilime ve tekniğe uygun kuyu açılmaması durumunda insan hayatı riske girebileceği gibi, çevreye de ciddi zararlar verebilme potansiyeli vardır. Nitekim jeotermal kuyuların açılması esnasında bu tür kazalar da sıklıkla yaşanmıştır. Bu kadar riskli ve yüksek maliyetli bu faaliyetin nasıl yapılacağı, hangi standartların ve tekniklerin kullanılacağına ilişkin bugüne kadar hiçbir yasal düzenleme yapılmamıştır. Sektör sadece sektör dışı birtakım kurumların mevzuatı çerçevesinde (Çevre, iş güvenliği, vs) faaliyetlerini yürütmekte, dolayısıyla uzman olmayan kurum ve kişiler tarafından denetlenmektedir. Bu konuda Odamız jeotermal çalışma grubu tarafından hazırlanarak ilgili kurum ve kuruluşlara iletilen ‘Jeotermal Sondaj Yapım ve Denetim Yönetmelik Taslağı’nın jeotermal kanununda yer alması konusu ısrarla vurgulanmıştır.
• Sektörde bir başka sorun da standart sorunudur. Her ne kadar yerli sondaj makine ve imalat sektöründe önemli gelişmeler yaşansa da imalatta farklı standartların uygulanması, karmaşa ve uyumsuzluklara yol açmaktadır. Sektörün örgütsüz olduğu da göz önüne alınırsa, öncelikle sektörün bir araya gelecek örgütlenmeyi yaratması, daha sonra da başta standart olmak üzere sektörün sorunlarını ilgili kurum ve kuruluşlara aktarması büyük önem taşımaktadır.
• Sektörün kendi içinde örgütsüzlüğü, sorunların ilgili kurum ve kuruluşlara iletilmesinin önünde önemli bir engeldir. Jeotermalde çalışan kadınlar (WING-Women In Geothermal) örgütlenmesi bu anlamda örnek niteliktedir ve Kongremize katılımlarıyla sektöre güç katmışlardır.

V. Uluslararası Sondaj Kongresi ve Sergisinde tartışılan ve yukarıda maddeler halinde sunulan görüş ve önerilerin sektörün gelişmesine katkı sunmasını diliyor, Kongrenin gerçekleşmesinde desteğini esirgemeyen, emeği geçen tüm kurum, kuruluş ve katılımcılara teşekkür ediyor, önceki sempozyumlarda olduğu gibi, bu Kongrede de üretilen görüş ve önerilerin hayata geçirilmesi için var gücümüzle çalışacağımızı kamuoyuna duyuruyoruz.

Daha geniş katılımlı ve coşkulu gerçekleşeceğine inandığımız VI. Sondaj Kongresi ve Sergisi’nde buluşmak dileğiyle.

V. Uluslararası Sondaj Kongresi ve Sergisi
Yürütme Kurulu
09 Kasım 2022, İZMİR