IX. ULUSLARARASI DELME- PATLATMA SEMPOZYUMU SONUÇ BİLDİRGESİ
IX. ULUSLARARASI DELME- PATLATMA SEMPOZYUMU SONUÇ BİLDİRGESİ
TMMOB Maden Mühendisleri Odası tarafından düzenlenen 9. Uluslararası Delme-Patlatma Sempozyumu, 1-2 Aralık 2017 tarihlerinde Ankara`da gerçekleştirilmiştir. 252 delegenin katıldığı Sempozyumda 32 adet bildiri sunulmuş ve tartışılmıştır. Sempozyumda ayrıca sektördeki teknolojik gelişmelerin paylaşıldığı ve 9 firmanın katıldığı bir sergi de yer almıştır.
Gelişmekte olan ülkemizde, madencilik yatırımlarının hız kazanması, büyüyen şehirleşmelere bağlı olarak kentsel dönüşüm ve altyapı çalışmaları, ulaşım sektörünün hızla gelişmesi, enerji ihtiyacının karşılanması amacı ile yapılan enerji yatırımları delme-patlatma sektörü açısından ülkemizi bir çekim merkezi haline dönüştürmüştür. Bu dönüşümle birlikte sektörümüz açısından çözüm bekleyen bazı konular da vardır:
-Patlayıcı madde sektörünün gelişme eğiliminin hızla artarak devam ettiği dikkate alındığında, yapısal ve mevzuat yönünden sorunlar yaşaması da beklenen bir durumdur. Uzun yıllardır bazı maddeleri değiştirilerek uygulanan tüzüğün, sektördeki gelişmelere ve günün koşullarına yanıt verememesi sonucu yeni bir mevzuatın oluşturulması kaçınılmaz olmuştur.
-Mühendislik bilim ve tekniğini esas alarak hazırlanacak mevzuat tüm sektörün ve ülkemizin yararına olacaktır.
-Patlatma kaynaklı titreşimler, gürültü ve hava şoku standardı açısından, ülkemiz gerçekleri olan yapı stoğu çeşitliliği gözetilmeksizin hazırlanmış olan ve "Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi" Yönetmeliğinde titreşimle ilgili verilen tanımlama yetersiz kalmaktadır. Aynı yönetmelikte patlatma kaynaklı gürültü ve hava şokuna ait bir tanımlama da bulunmamaktadır.
-Patlayıcı sevkiyatı, ADR ve SRC belgeleri için yapılan yasal düzenlemelerin yeniden ele alınması gerekmektedir. Boru hattı gibi tesis ve yapılar yakınında yapılacak patlatmalarla ilgili titreşim açısından bir standart bulunmamaktadır.
Sektörde ölümlü ve yaralanmalı kazalar ne yazık ki yaşanmaya devam etmektedir. Bunun pek çok nedeni bulunmaktadır. Bunların başında; uygun ve yasal olmayan patlayıcı madde kullanımı, maden mühendisi istihdamının yeterli olmayışı, çalışanların eğitimsizliği, mevzuatlardaki eksiklikler, planlama ve denetim noksanlığı gelmektedir. Bilinçsiz çalışma ve yeterli denetim yapılamaması sonucu; ölümlü ve yaralanmalı iş kazalarının yanı sıra, kaynak kaybına ve çevreye olumsuz etkilere de yol açılmaktadır.
Patlayıcı madde kullanımı da dahil her türlü işte çalışan kişilerin eğitimi büyük önem taşıdığından Odamızca; Delme-Patlatma Sempozyumlarının yanı sıra, maden mühendislerine yönelik Delme-Patlatma Eğitimleri, Emniyet Genel Müdürlüğünün sınav dönemlerinden önce ateşleyici belgesi almak isteyenlere yönelik eğitimler düzenlenmektedir. Bu eğitimlerin yasal dayanağa kavuşturulması önemli ve kaçınılmaz bir gerekliliktir.
Üniversitelerimizin maden mühendisliği bölümlerinin eğitim programlarında, delme - patlatma ve patlayıcı teknolojisindeki yeniliklerin daha fazla yer alması çok önemlidir. Son gelişmelerin de aktarıldığı ders müfredatlarının tüm maden mühendisliği bölümlerinde okutulması ve maden mühendislerinin bu doğrultuda yetiştirilmesi ülkemiz ve sektör için faydalı olacaktır.
Sektörün, patlayıcı madde depoları yapım ve kullanım izinleri alımında yaşanan ve çözüm bekleyen ciddi sorunları bulunmaktadır. Sektörün yaşadığı sorunların çözümü için acilen çalışma başlatılmalıdır. Bu çalışmada sektörün ve Odamızın görüşlerinin alınması ve değerlendirilmesi tüm tarafların yararına olacaktır.
-"Tekel dışı bırakılan patlayıcı maddelerle av malzemesi ve benzerlerinin üretimi, ithali, taşınması, saklanması, depolanması, satışı, kullanılması, yok edilmesi, denetlenmesi usul ve esaslarına ilişkin tüzük" günün koşullarına göre yeniden düzenlenmelidir.
-Patlatma işlemlerinin yapıldığı baraj, tünel, metro, yol yapımı, temel kazısı, patlayıcı ile yapı yıkımı vb. gibi tüm işyerlerinde maden mühendisi çalıştırma zorunluluğu getirilmelidir.
-Patlayıcı madde kapasite raporunun hazırlanmasında, aldığı eğitim gereği maden mühendisi zorunluluğu aranmalıdır.
-Her tür delme ve patlatma işlemleri mutlaka maden mühendisi denetiminde yapılmalıdır. Bu konu mevzuatta yer almalıdır. Delme ve patlatma işlemlerinin her aşamasında mühendislik bilim ve tekniğinin uygulanması yaşanacak sorunların çözümünü kolaylaştıracaktır.
-Ateşleyici yetki belgesi sınavına girecek kişiler için, Maden Mühendisleri Odası tarafından düzenlenecek eğitime katılma zorunluluğunun mevzuata konulması ve "Ateşleyici Yetki Belgesi" sınavlarının bir protokol çerçevesinde ya da mevzuat değişikliğiyle Odamız ile birlikte yapılması uygun olacaktır. Eğitimlerin Odamız tarafından verilmesi, sektörde yaşanacak iş kazalarının azalmasına katkıda bulunacaktır.
-Patlayıcı madde depolarının denetimlerinde, işçi sağlığı ve iş güvenliği koşullarının sağlanması için mutlaka maden mühendisinin bulundurulması mevzuatta yer almalıdır.
-Delme ve patlatma projeleri ve imalatları ile birlikte işçi sağlığı bakımından da emniyetin sağlanması için delme ve patlatma işleri mutlaka maden mühendisi gözetiminde yapılmalıdır.
-Sektörle ilgili problemlerin çözümü, denetimi ve araştırma geliştirme çalışmaları yapmak üzere bir Enstitü kurulması gerekmektedir.
Kamuoyunun bilgisine sunarız.
TMMOB Maden Mühendisleri Odası
Yönetim Kurulu
2 Aralık 2017, Ankara